Kintsugi Felsefesi
Küllerinden doğmak deyiminin Japonların dünyasındaki karşılığı Kintsugi Felsefesidir. Özellikle son yıllarda “moda” olan bu inanışın temeli, parçalanmış seramikten yeni bir oluşumun doğumunu hazırlamaya dayanır. Klasikleşmiş anlatımlardan uzak diyarlarda gelin bu kavramı ve arkasında yatan felsefeyi beraber inceleyelim.
Aslında Kintsugi sanatı, günümüz mükemmelliyetçi dünyasına bir başkaldırı niteliğindedir. Dört bir yanımız mükemmeli, kusursuzu arayan insanlarla doluyken; Kintsugi bize kusurların estetiğini sunar.
” ‘Düzenim bozulur, hayatımın altı üstüne gelir’ diye endişe etme. Nereden biliyorsun hayatın altının üstünden daha iyi olmayacağını?”
Şems-i Tebrizi yıllar sonra benim zihnimde Kintsugi felsefesi ile ortak çatı altında buluşur. Çünkü Kintsugi felsefesine kulak verdiğimizde kulağımıza çalınanlar şöyledir: “Kırılmaktan, acı çekmekten korkma. Unutma hayat değişimden ibarettir ve acı olmadan değişim olmaz. Sen kırılacaksın, üzüleceksin fakat yaşayacağın yeniden doğum süreci sonunda çiçeklerin daha canlı açacak. Yüzündeki gülümsemeyi güneş kıskanacak. İçindeki enerji içinden dolup taşacak ve evreni selamlayacak. Sen kırıklarınla daha çok var olacaksın.”
Kintsugi sanatında kırık parçalar altın aracılığıyla tekrar birleştirilir. Burada da aslında bizi anlaşılması gereken bir mesaj bekler: “Kendini en güzel, en özel biçimde kırıldığın yerden onar. Bunu kimseden bekleme. Kimse senin gönül bahçene gelip de tohumlar dikmeyecek. Onlar sadece senin diktiğin tohumları filizlendirebilirler. Başkalarının seni sevebilmesi için öncelikle senin kendini sevmen hatta en çok kendini sevmen gerekir. Çünkü insan sevmeyi en iyi kendinden öğrenir. Kalbin kırıldıysa, kırık parçalarını altın ile birleştir. Kendini öyle şefkâtle sev ki yaralarını iyileştirirken onlara değer kat. Büyümek demek değer katmaktır. Kendine her dâim değer katmaktan çekinme.”
Birkaç dakikalığına durun. İşe ya da okula koşa koşa giderken bu satırları hatırlayıp birkaç saniyeliğine bu düzene başkaldırın. Hayatın, esen rüzgârın farkında olun. Kintsugi felsefesini her bir hücrenizde fark edin. Dünya üzerinde kusursuz olan tek bir şey bulamazsınız. Fakat tüm bu kusurlar birleşir ve kusursuz bir düzen ortaya koyarlar. Kintsugi felsefesi yaşamın temelini oluşturur. Çünkü yaşamlarımız kusurludur. Ama bu kusurlar bize lezzet verir. İşte Kintsugi’nin anlatmak istediği şey budur. Kusurda lezzet vardır, yaşamaya dair yoğun bir lezzet.
Ben ne zaman mükemmeli arayanların arasında ve materyalist düzenin içerisinde yolumu kaybetsem aklıma Kintsugi felsefesi gelir. Her şeyin kusurlu olduğu gerçeğini hatırlarım ve bu gerçek içime su serper. Çünkü hepimiz kendi hayatlarımızda aslında çıkışı olmayan labirentlerde dönüp duruyoruz. En’lerin dünyasında kendimize bir yer edinebilmek uğruna hızlı yaşıyoruz. Hissetmeden, anlamadan, bilmeden, görmeden, dinlemeden ölüyoruz. Ömrümüzün son demlerini yaşarken yaşadığımız kırık hüzün, bu gerçeğin farkına geç varmamızdan dolayı çöküyor kalbimize. Bu yüzden yaşlılar huysuz oluyor. Çünkü yaşanmamış hayatların mezar bekçileri olduklarını biliyorlar.
Kintsugi felsefesinden farklı olmanın yüceliğini kavrayabiliriz.
“Farklı olmak sanattır! Ne olmuş çirkin ördek yavrusu isem?!”
Toplanın 21. yüzyılın çirkin ördek yavruları! Kintsugi inanışı bize yeni ekmek kapıları açıyor.
Hepimiz çirkin ördek yavrusu kitabını okumuş ya da hikâyesini bir yerlerden duymuşuzdur. Yazımızda çirkin ördek yavrusu metaforu ile Kintsugi anlayışını ortak bir merkezde incelersek hata etmiş olmayız. Çünkü iki unsur da farklı olmanın getirdiği toplumsal baskıya bir başkaldırının temsilcisidir. Minik ördek kardeşlerinden farklıdır ve bundan dolayı dışlanır. Fakat zamanla anlar ki sahip olduğu farklılık ona altın değerinde bir estetik sunar. Kintsugi sanatında da bu durum benzer bir yol izler. Kırıklar birleştirilir ve kusurlu fakat kendine öz bir güzelliğe sahip yeni bir sanat eseri ortaya çıkar. Ve anlarız ki “Kusur sanat içindir.”
Kintsugi felsefesinde hayatın özüne dair yakalamamız gereken çok fazla ince ayrıntı mevcuttur. Umarım bu ayrıntıları fark edebilir ve hayatlarınıza entegre edebilirsiniz. Kintsugi ile kalın.
Hayat konusunda ihtiyacım olan güzel bir ders aldım.Tesekkur ederim.
Ben teşekkür ederim okuyup sendeki etkisini belirttiğin için. Çok mutlu oldum.
İlk okuduğumda yaşadığım farkındalık, bugün bazı şeylere cesaret edebilme gücü verdi bana ve tekrar dönüp okudum. Eline, yüreğine, zihnine, kalemine sağlık…
Bende kendinden bir şeyler bulabildiğine çok sevindim. Yazdıklarımın sende, kalbinde yer edinebilmesi benim kendi varlığımın varabileceği en güzel konumdur. Yorum yazarak bunu bilmemi ve kendimi daha çok sevmemi sağladığın için ben teşekkür ederim…